Εκπαίδευση & Επιστήμη

   
  ΤΟΜΟΣ Ι, Τεύχος 1ο
    Απρίλιος 2004
 
   
     
     
 

Πρόλογος  
I - II
  Θεόδωρος Γ. Εξαρχάκος  
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Οι σκέψεις, η συμπεριφορά και τα επιτεύγματα των μαθητών στη συνδυασμένη χρήση των στρατηγικών διδασκαλίας, της αμοιβαιότητας και της ένταξης
σελ. 1 - 22
  Ιωάννης Σαλβαράς  
   
 

Περίληψη

 
Ο σκοπός της έρευνας ήταν να περιγράψει τη λήψη αποφάσεων από τους μαθητές από τη συνδυασμένη χρήση των στρατηγικών της διδασκαλίας της αμοιβαιότητας και της ένταξης. Τέσσερα ερωτήματα κατηύθυναν την έρευνα: (i) Αν έχει καλή δόμηση και λειτουργικότητα η συνδυασμένη χρήση των στρατηγικών διδασκαλίας της αμοιβαιότητας και της ένταξης, (ii) Πώς αντιλαμβάνονται οι μαθητές την παροχή και λήψη ανατροφοδότησης, (iii) Αν επιλέγουν οι μαθητές από εναλλακτικά επίπεδα δυσκολίας και πού στηρίζουν την απόφασή τους και (iv) Ποιες είναι οι επιδράσεις στην εκμάθηση της διαίρεσης, με υπολογισμό νοερό και αλγοριθμικό. Τριάντα οκτώ μαθητές διδάχτηκαν με το διδακτικό μοντέλο της εξομοίωσης, με συνδυασμένη τη χρήση των στρατηγικών της αμοιβαιότητας και της ένταξης. Οι πηγές δεδομένων ήταν οι κλείδες παρατήρησης, για τον έλεγχο της λειτουργικότητας της συνδυασμένης χρήσης των στρατηγικών διδασκαλίας της αμοιβαιότητας και της ένταξης, τα ερωτηματολόγια αντιλήψεων για την ανατροφοδότηση, τα φύλλα έργου και κριτηρίων τριών μαθημάτων και τα πρακτικά των συνεντεύξεων των μαθητών. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την καλή δόμηση και λειτουργικότητα της συνδυασμένης χρήσης των στρατηγικών της αμοιβαιότητας και της ένταξης, έδειξαν ότι οι μαθητές μπορούν να αντιλαμβάνονται την αξία παροχής και λήψης ανατροφοδότησης, μπορούν να επιλέγουν από εναλλακτικά επίπεδα δυσκολίας και ακόμη ότι βελτίωσαν σημαντικά τα επιτεύγματά τους, ιδιαίτερα οι αδύνατοι μαθητές.
 
   
Πλήρες Κείμενο:
| (HTML)

Σύγχρονες απόψεις στην έρευνα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών
σελ. 23 - 34
  Παναγιώτης Κόκκοτας  
   
 

Περίληψη

 
Η διαμόρφωση σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων καθώς και η προβολή νέων στοιχείων όπως οι νέες τεχνολογίες, έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες στην έρευνα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζονται οι σύγχρονες προοπτικές που κατευθύνουν την έρευνα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών προς διαφορετική από την παραδοσιακή πορεία καθώς και οι παραδοχές που υιοθετούνται.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Συνεργασία μεταξύ σχολείου και οικογένειας παιδιών με διαταραχές όρασης: Προβλήματα και μέθοδοι αντιμετώπισής τους
σελ. 35 - 49
  Σταυρούλα Πολυχρονοπούλου  
   
 

Περίληψη

 
Η παρούσα έρευνα υποστηρίζει την αναγκαιότητα ανάπτυξης, αλλά και διατήρησης μιας δημιουργικής συνεργασίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας παιδιών με διαταραχές όρασης. Με τη μέθοδο της ημιδομημένης συνέντευξης εντοπίζονται τα εμπόδια που δυσχεραίνουν την εν λόγω συνεργασία, όπως αυτά εκτιμώνται από σαράντα γονείς τυφλών εφήβων που φοίτησαν σε γενικά γυμνάσια και λύκεια της χώρας μας τα τελευταία έξι χρόνια. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας προτείνονται αποτελεσματικοί τρόποι συνεργασίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα τυφλότητας, ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους σε ότι αφορά στην ψυχολογία και στις ιδιαίτερες ανάγκες των γονέων που έχουν παιδί με σοβαρά προβλήματα όρασης.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Ανάμεσα στα «διακεκομμένα φώτα» μιας «αδιάκοπης» Ιστορίας:Ζητήματα Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Διδακτικής της Ιστορίας και του Πολιτισμού στους Έλληνες της Διασποράς
σελ. 50 - 68
  Αντώνης Χουρδάκης, Νίκος Παπαδάκης  
   
 

Περίληψη

 
Κομβικό σημείο στις διαδικασίες υλοποίησης της νέας εκπαιδευτικής πολιτικής για τους Έλληνες της Διασποράς αποτελεί το Πρόγραμμα «Παιδεία Ομογενών». Το τελευταίο συντίθεται από μια σειρά δράσεων, που κυρίως αφορούν στη διδασκαλία της Γλώσσας και της Ιστορίας & Πολιτισμού. Η παρούσα μελέτη εστιάζει ειδικότερα σε ζητήματα εφαρμογής της κεντρικής πολιτικής στο πεδίο της διδασκαλίας Στοιχείων Ιστορίας και Πολιτισμού στην ελληνική ομογένεια, εξετάζοντας τις επιστημολογικές προϋποθέσεις αλλά και τις μεθοδολογικές αφετηρίες του ήδη παραχθέντος διδακτικού υλικού (το οποίο ήδη διδάσκεται στα σχολεία της Ομογένειας). Έμφαση δίδεται (i) στους τρόπους αξιοποίησης των νέων μεθόδων (διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση των ιστορικών ζητημάτων, διαπολιτισμική διάσταση, ο ρόλος της τοπικής ιστορίας, η διδασκαλία της ιστορίας ως συνδυασμένη προσέγγιση της ιστορίας χώρου και της γεωγραφίας χρόνου), αλλά και (ii) στα νέα θεματικά πεδία (οργάνωση της κοινωνίας, της οικονομίας και της εργασίας, θεσμοί και πρακτικές εκπαίδευσης, πολιτικό σύστημα και λειτουργία των θεσμών σε διαφορετικά χωροχρονικά πλαίσια, πολιτισμός και διακίνηση ιδεών κ.λπ.) Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται η σχέση του υλικού, που απευθύνεται στους απανταχού Έλληνες της Διασποράς (Υλικό Κορμού- Υλικό Ταυτότητας) με το υλικό το οποίο βρίσκεται «υπό δημιουργία» και αποτελείται από τις Ιστορίες των Ελληνικών Παροικιών (Υλικό Ετερότητας). Το μείζον διακύβευμα είναι ο εντοπισμός, καταγραφή και αξιοποίηση των θεωρητικών και μεθοδολογικών συνιστωσών, που δια-συνδέουν (ή οφείλουν να δια-συνδέουν) το Υλικό Κορμού και το Υλικό Ετερότητας και μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργική συνύπαρξη των δυο, στην ισόρροπη συλλειτουργία τους και στην αποτροπή του ενδεχομένου καχεκτικοποίησης ενός εκ των δυο. Τέλος εξετάζεται το πώς αυτές οι συνιστώσες «μεταγράφονται» σε αρχές συγκρότησης και ανάπτυξης του υλικού (διάθρωση της ύλης) και δόμησης της αρχιτεκτονικής διδασκαλίας του (διδασκαλία θεματικών ενοτήτων).
 
   
Πλήρες Κείμενο:

«ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΣΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΙΣΑ»
σελ. 69 - 73
  Αθανάσιος Παπάς  
   
 

Περίληψη

 
Αυτό το άρθρο είναι για τους μαθητές με άνιση σχολική επίδοση που πρέπει να μαθαίνουν υπό τους ίδιους όρους με τους υπόλοιπους μαθητές. Η άνιση έναρξη στα «ίσα για όλους» σχολεία αποτελεί μια άνιση προσφερθείσα δημόσια εκπαίδευση. Κατά συνέπεια, πολλές σχολικές τάξεις στην ελληνική πρωτοβάθμια εκπαίδευση καταλήγουν να εργάζονται σε τρεις ταχύτητες με τη «άριστη», «καλή» και «κακή» ξεχωριστή εργασία των μαθητών. Ο συγγραφέας του άρθρου υποστηρίζει και προτείνει το ρόλο του δασκάλου ως «διευκολυντή» στην εκμάθηση ως λύση σε αυτό το πρόβλημα.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Η Βία, η Επιθετική Συμπεριφορά και η Τηλεοπτική επίδραση
σελ. 74 - 87
  Σουζάνα Νικολάου  
   
 

Περίληψη

 
Σε κάθε χώρο του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος ασκείται βία. Η επιθετική και βίαιη συμπεριφορά ενός ατόμου είναι αποτέλεσμα μάθησης από το οικογενειακό και εξω-οικογενειακό περιβάλλον (συνομήλικοι, Μ.Μ.Ε.). Η οικογενειακή συγκρότηση και οι μέθοδοι ανατροφής των παιδιών παίζουν σημαντικό ρόλο για την εκδήλωση και άσκηση βίας από το παιδί. Η βία στο σχολείο περιλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων, που έχουν ως συνέπεια το φυσικό ή ψυχικό πόνο ή και τον τραυματισμό των ανθρώπων που δρουν στο πλαίσιο του σχολείου ή την πρόκληση ζημιών σε αντικείμενα του σχολικού χώρου. Το φαινόμενο της παρουσίασης της βίας στις τηλεοπτικές ταινίες, λόγω της μεγάλης διάστασης που έχει πάρει, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πράγματι ασκείται επίδραση στους τηλεθεατές, ακόμα και αν από μερικούς μελετητές θεωρείται η επίδραση πιθανότατα μικρή.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Η ποιητική του έρωτα και οι μυθολογικές απηχήσεις στα Ερωτικά του Γιάννη Ρίτσου
σελ. 88 - 97
  Τζίνα Καλογήρου  
   
 

Περίληψη

 
Σε πολλές ποιητικές συνθέσεις της ωριμότητάς του, ο Γιάννης Ρίτσος ξαναγυρίζει στις αρχετυπικές ρίζες του μύθου και συνδιαλέγεται με κλασικά κείμενα της αρχαιότητας. Στην παρούσα εισήγηση θα γίνει ειδικός λόγος για τα ποιήματα της συλλογής Τα Ερωτικά (1980 - 81), όπου ο Ρίτσος, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, αναφέρεται σε γνωστά μυθικά πρόσωπα (π.χ. Οδυσσέας / Πηνελόπη), τα οποία υποβάλλει σε σημασιολογικό μετασχηματισμό. Σκόπιμες συσχετίσεις θα γίνουν και με το ποίημα «Η απόγνωση της Πηνελόπης» (1968). Επίσης, θα μας απασχολήσει ο τρόπος με τον οποίον ο ποιητής αναφέρεται στον έρωτα - τον έρωτα ως συνεκτική και συμφιλιωτική δύναμη ή ως συνειδητοποίηση της θνητότητας, κλπ. Περιγράφοντας το Γυναικείο Σώμα, ο Ρίτσος υπερβαίνει τις συμβατικές κατηγοριοποιήσεις και συλλαμβάνει το σύμπαν με αντιθετικούς όρους, γεγονός που μεγιστοποιεί το παράδοξο. Το Γυναικείο Σώμα είναι ένα τοπίο μη περιγράψιμο, μη αναπαραστήσιμο, ανύπαρκτο και, ωστόσο, απόλυτα υπαρκτό.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

Βιβλιοπαρουσίαση
Θεόδωρος Γ. Εξαρχάκος: Ιστορία των Μαθηματικών / Τα Μαθηματικά των λαών της αρχαίας Ανατολής

σελ. 98 - 108
  Γεώργιος Η. Μπαραλής  
   
 

Περίληψη

 
Στην εργασία αυτή παρουσιάζουμε την ιστορία των Μαθηματικών όπως αυτή αναλύεται στο δίτομο έργο του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θεοδώρου «Ιστορία των Μαθηματικών / Τα Μαθηματικά των λαών της αρχαίας Ανατολής».. Αναλύουμε κριτικά το περιεχόμενο του έργου αυτού σε ό,τι αφορά την επιστημονική του ακρίβεια, τις βασικές του πηγές, τον τρόπο παρουσίασης των διαφόρων ενοτήτων, τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, την κριτική που ο ίδιος κάνει σε παλαιότερους συγγραφείς, τις προσωπικές του απόψεις και τη δικαιολόγηση αυτών των απόψεων.
 
   
Πλήρες Κείμενο:

© 2004 Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητών "Αλέξανδρος Δελμούζος"